De informatieavond over de Regionale Energie Strategie in Regio Amersfoort was op afgelopen 17 april.
Bijna 70 volksvertegenwoordigers van de 7 regiogemeenten, de provincie Utrecht en het Waterschap waren in de Expo in Hoevelaken om bijgepraat te worden over de huidige stand van zaken rondom PlanMer, RES 2.0 en 3.0. Ook konden raadsleden van de gelegenheid gebruikmaken om hun perspectief over de RES te delen met alle aanwezigen. Tot slot kon het gezelschap reageren op 3 stellingen. Al met al een informatieve avond!
Een eerste impressie van wat het gebiedsatelier Eemland heeft gebracht, is opgeleverd. Het gebiedsatelier Eemland was van 15 tot en met 21 maart in de Eemlandhoeve in Bunschoten, als eerste van in totaal drie gebiedsateliers.
Tijdens dit atelier waren er verschillende gesprekken met grondeigenaren, belanghebbenden, ambtenaren en bestuurders. In april en mei waren de gebiedsateliers Utrechtse Heuvelrug en Gelderse Vallei.
Toekomstbestendige en vitale regio
Het buitengebied staat namelijk onder druk: wonen, werken, recreëren, windmolens, zonnevelden… maar zoveel ruimte om dit allemaal op te lossen is er niet. Hoe kunnen we samen komen tot keuzes en oplossingen en toewerken naar een een vitale en toekomstbestendig buitengebied?
We hebben de gebiedsateliers georganiseerd om uiteindelijk dit jaar nog te komen tot het zogenaamde handelingsperspectief buitengebied. Dat is een verdere uitwerking van het eerder vastgestelde ontwikkelbeeld 2030-2040. De gemeenten in Regio Amersfoort, de provincie Utrecht en het waterschap Vallei & Veluwe willen zo samen met de gebruikers in het gebied komen tot een gezamenlijk gedragen visie voor het buitengebied van de drie gebieden.
Dinsdagavond 13 maart vond de informatiebijeenkomst Handelingsperspectief Buitengebied plaats in de Eemlandhoeve in Bunschoten.
Ruim 60 raadsleden, statenleden en AB-leden werden door BVR-adviseurs geïnformeerd over de doorontwikkeling van het Ontwikkelbeeld: het Handelingsperspectief Buitengebied Regio Amersfoort.
Aanpak
Wat is dit Handelingsperspectief? Hoe pakken we dit aan? en hoe verhoudt dit Handelingsperspectief zich tot andere lopende trajecten zoals bv het Nationaal Programma Landelijk Gebied, en welke relatie is er met de gebiedsplannen over de stikstofaanpak. Net als in heel Nederland, zijn er ook in Regio Amersfoort meer ruimtevragers dan in onze regio passen. In de drie gebieden in onze regio, Eemland, Utrechtse Heuvelrug en Gelderse Vallei, organiseren wij met ondernemers, grondeigenaren en experts zgn gebiedsateliers. We gaan samen aan de slag en kijken of we slimme combinaties kunnen maken, of juist moeten prioriteren. Een ingewikkelde puzzel, waar we in gesprek gaan met alle belanghebbenden over de toekomst van onze regio.
Gebiedsatelier Utrechtse Heuvelrug
Op dinsdag 11 en donderdag 13 april vinden er met verschillende groepen gebiedsateliers plaats. Na gebied Eemland vindt er in deze week in Boerderij Het Gagelgat in Soest het gebiedsatelier Utrechtse Heuvelrug plaats. We sluiten het dit gebiedsatelier af met een slotgesprek op donderdag 13 april van 19.00-21.30.
Meer én betaalbare woningen: het Rijk, de provincie Utrecht, gemeenten en woningcorporaties zetten gezamenlijk de schouders onder de bouw van ruim 27.000 in Regio Amersfoort in de periode 2022 tot en met 2030.
Hiervoor is de woondeal Regio Amersfoort opgesteld. Deze woondeal bevat afspraken over waar deze woningen moeten komen, het soort woningen en het segment waar deze woningen in vallen. Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge zette, samen met alle deelnemende partijen, zijn handtekening onder de woondeal.
Waar gaan de afspraken over? In de woondeal 2022 tot en met 2030 Regio Amersfoort staan afspraken over het aantal woningen dat wordt gerealiseerd. In Regio Amersfoort worden 27.000 woningen gebouwd. De haalbaarheid van de afspraken is van diverse randvoorwaarden afhankelijk. Bijvoorbeeld op het gebied van financiële tekorten, bereikbaarheid, stikstof en capaciteit bij overheden en bouwsector. Met de ondertekening van de woondeal spreken de partijen uit zich in te spannen om de afspraken uit te voeren en gezamenlijk de knelpunten aan te pakken.
Wethouder Amersfoort Astrid Janssen (bestuurlijk trekker van de Woondeal Amersfoort): “Deze woondeal is meer dan een bouwdeal. We bouwen aan wijken waar inwoners de komende generaties fijn kunnen wonen. We hebben daarbij aandacht voor duurzaamheid, bereikbaarheid, natuur en groen in onze leefomgeving. Dat kunnen we als gemeenten niet alleen. Daarom is het fijn dat we nu samen met de woningcorporaties, het Rijk en de provincies bepaald hebben hoeveel we gaan bouwen en wat ervoor nodig is om dit goed te kunnen doen.”
Betaalbare woningen Op de huidige woningmarkt zijn er te weinig betaalbare woningen. Ook is het lastig voor mensen met een laag- en middeninkomen om een hypotheek af te sluiten voor een koopwoning. In de woondeal zijn daarom ook afspraken gemaakt over de betaalbaarheid van de woningen. Het streven is dat er vanaf 2025 tweederde van de woningen die gerealiseerd worden in het segment ‘betaalbaar’ valt. Dat zijn sociale huurwoningen (tot € 808 per maand, prijspeil 2023), middenhuurwoningen (tot € 1.026 per maand, prijspeil 2022) en betaalbare koopwoningen (tot € 355.000, prijspeil 2023). Een belangrijk deel van alle betaalbare woningen gaat door corporaties gebouwd worden.
Ondertekening
Op maandag 13 maart 2023 is de woondeal 2022 tot en met 2030 Regio Amersfoort ondertekenend in de nieuwe stadswijk Hogekwartier in Amersfoort. Tegelijkertijd is de woondeal van de regio U10 ondertekend. In de provincie Utrecht worden in de periode 2022 tot en met 2030 totaal 83.500 nieuwe woningen gebouwd. Hiervoor zijn drie woondeals opgesteld voor de regio’s U10 (61.000 woningen), Amersfoort (27.000 woningen) en Foodvalley (25.000 woningen). Eerder al op 8 maart is de woondeal voor de regio Foodvalley ondertekend tijdens een bijeenkomst in Zutphen. Beide keren was de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge aanwezig om namens het Rijk zijn handtekening te zetten.
Waar komen de woningen?
Elke gemeente in Regio Amersfoort draagt bij aan de woningbouwopgave va 27.000 woningen: Amersfoort 11.584, Baarn 874, Barneveld 5.380, Bunschoten 1.103, Eemnes 401, Leusden 1.455, Nijkerk 3.857, Soest 1.250 en Woudenberg 1.060 woningen.
Provincie Utrecht vindt het belangrijk dat energie voor alle inwoners betaalbaar blijft én duurzaam opgewekt wordt.
In ons nationaal Klimaatakkoord en de Regionale Energie Strategie (RES) hebben provincie en gemeenten samen afgesproken om energie op te wekken met zonnepanelen én windmolens. Windenergie is nodig om de kosten laag te houden maar ook om het energienet beter te benutten. De verhouding tussen zonnepanelen en windmolens raakt in de provincie Utrechtechter uit balans. Hierdoor kan de levering van energie steeds moeilijker worden. Provincie Utrecht wil daarom helderheid scheppen in welke gebieden windenergie mogelijk is. Hiervoor zijn milieuonderzoeken nodig.
Meer onderzoek…
De komende periode worden deze onderzoeken door een onafhankelijk bureau opgesteld. Dit wordt een Milieu Effect Rapport (MER) genoemd. Gemeenten kunnen deze informatie gebruiken om zelf met windenergie aan de slag te gaan of dit door ons te laten doen. We starten met de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD). Deze notitie ligt vanaf donderdag 23 februari 2023 tot en met woensdag 5 april 2023 ter inzage. In de NRD is te lezen welke milieueffecten onderzocht worden, hoe dit gebeurt en voor welke gebieden. U kunt de notitie inzien en erop reageren door een zienswijze te delen. Uw zienswijze kan leiden tot aanpassingen in de definitieve uitvoering van de milieuonderzoeken. Nadat de NRD halverwege dit jaar is vastgesteld, worden deze onderzoeken door een onafhankelijk bureau uitgevoerd. Het bureau zal met deze informatie een MER opstellen.
Waarom meer windenergie
Windenergie biedt kansen voor gemeenten en inwoners. Voor de provincie Utrecht is een belangrijk uitgangspunt dat de windmolen minimaal voor 50% in bezit komt van de lokale gemeenschap. Gemeenten en inwoners gaan dan zelf bepalen wat er met de opbrengsten van de windmolen gedaan wordt. Zo kunnen de opbrengsten bijvoorbeeld worden ingezet om energiearmoede tegen te gaan of om maatschappelijke voorzieningen te ondersteunen. Met de inzet van windmolens in lokaal beheer zorgen provincie, gemeenten en inwoners er samen voor dat energie in de toekomst beschikbaar en betaalbaar blijft.
Waarom een Milieu Effect Rapportage?
De rapportage schept duidelijkheid voor gemeenten, inwoners en bedrijven. Het geeft inzicht in de milieugevolgen op het gebied van geluid, gezondheid, natuur en vele andere onderwerpen. Deze kennis van de gebieden is nodig om keuzes te kunnen maken én om de gezamenlijk afgesproken doelstellingen in 2030 te kunnen halen. Naast de milieuonderzoeken die gedaan worden, gaan we ook in gesprek met gemeenten en regionale partijen om te vernemen welke randvoorwaarden voor hen van belang zijn, zoals bijvoorbeeld het tegengaan van energiearmoede of de uitwerking van het uitgangspunt van 50% lokaal eigenaarschap. Via een enquête zullen we ook bij inwoners ophalen welke criteria van belang zijn voor de keuze waar windenergie komt. Al deze informatie samen zorgt ervoor dat eind 2023 / begin 2024 een keuze gemaakt kan worden over randvoorwaarden en locaties voor windenergie.
Ook deze stukken komen ter inzage te liggen en daar kan iedereen op reageren. Provincie of gemeenten kunnen daarna de uitkomsten van de milieuonderzoeken gebruiken voor de lokale participatie. Dat is dan ook het moment dat op lokaal niveau rondom de gekozen locaties participatie zal gaan plaatsvinden.
Woensdagavond 18 januari 2023 organiseerde Bureau Regio Amersfoort een digitale raadsledenbijeenkomst over de Woondeal Regio Amersfoort.
Hiervoor waren de raadsleden van de 9 gemeenten in Regio Amersfoort en de bestuurders van de SWEV-woningcorporaties uitgenodigd.
Tijdens een online rondetafelgesprek zijn de raadsleden en bestuurders bijgepraat door het Rijk, de provincie en bestuurders uit de regio over het proces en de inhoud van de nieuwe Woondeal. Er is terug gekeken naar wat er de afgelopen tijd is gebeurd en ook vooruit gekeken naar wat dit vraagt aan besluitvorming in de gemeenteraden. Ook de woningcorporaties waren vertegenwoordigd bij dit rondetafelgesprek om de samenwerking in de nieuwe woondeal toe te lichten. De verwachting is dat de nieuwe woondeal wordt ondertekend voor de Provinciale verkiezingen van 15 maart as.
Het rondetafelgesprek werd geleid door Kevin van de Berg. De tafelgasten waren:
Olaf Cornielje: Hoofd programmering en monitoring, directie woningbouw (BZK)
Op dinsdagavond 22 november kwamen in de Expo in Hoevelaken zo’n 120 raads-, staten- en AB-leden, bestuurders en belanghebbenden uit Regio Amersfoort bij elkaar over de energietransitie.
Een avond lang kennis opdoen en meningen delen over de energietransitie, en van elkaar horen hoe we omgaan met de vraag vanuit de provincie om extra locaties voor windmolens. Het was een enerverende en informatieve avond, met veel gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan.
Regionale bijeenkomst
De eerste expert op het podium was Ruth Noorduyn die namens het Nationaal Programma RES kwam vertellen over de vraag vanuit het Klimaatakkoord, de stand van zaken in andere regio’s en hoe het nu toch zit met wind op zee. Vervolgens was het podium aan zes belanghebbenden die hun ideeën over de energietransitie pitchten, waarna de raadsleden in de gelegenheid waren om hen te bevragen. Omdat het een regionale bijeenkomst was, waren dit stakeholders met een gemeentegrensoverstijgend belang zoals LTO, Jong RES, Natuur en Milieu Federatie Utrecht, Windalarm, Extinction Rebellion en Energie van Utrecht.
Extra windlocaties
Na de pauze, waar volksvertegenwoordigers kraampjes konden bezoeken van de stakeholders, NP RES en ook TenneT en Stedin over netcongestie, was een presentatie van Lambert Schuldink, bestuurslid van de energiecooperatie Nieuwleusen. En vertelden bestuurders welk antwoord zij komende week aan de provincie gaan sturen, als het gaat om extra windlocaties. De avond werd afgesloten met een vooruitblik naar de RES 2.0 vanuit het regiobureau, en de mogelijkheid om de gedeputeerde vragen te stellen over het proces na 1 december bij de provincie, en wat zij gaan doen als de opbrengst aan nieuwe windlocaties tegenvalt.
Het Rijk en de Metropoolregio Utrecht investeren samen ruim 1,4 miljard euro voor de bereikbaarheid van nieuwe woningbouwgebieden. De rijksbijdrage is circa 930 miljoen euro, die van de regio 475 miljoen.
De investering gaat naar de aanleg van een deels ondergrondse tramlijn tussen Utrecht Centraal en Nieuwegein, de Merwedelijn, en voor de ontsluiting van de spoorzone en A1-zone in Amersfoort. Ook stelt het Rijk 100 miljoen euro beschikbaar voor verkeersmaatregelen op de Utrechtse snelwegen en voor het versnellen van bestaande woningbouwplannen in de hele provincie. Deze investeringen zijn een belangrijke voorwaarde voor de bouw van 54.000 woningen tot en met 2030 en 50.000 woningen na 2030.
Sharon Dijksma (burgemeester Utrecht en voorzitter Utrechttafel): “Met de investeringen van het Rijk en de Metropoolregio Utrecht zetten we een bepalende eerste stap in het verbeteren van het OV-systeem in onze regio. Verbeteringen die hard nodig zijn om als regio op een verantwoorde manier te kunnen groeien én waar op termijn tienduizenden woningzoekenden en reizigers van zullen profiteren. Het is goed nieuws dat het Rijk de noodzaak hiervan onderkent en daar een substantiële bijdrage aan levert.”
Woningnood aanpakken in snelgroeiende regio
Om voor iedere inwoner van de provincie Utrecht passende en betaalbare woonruimte te creëren, is de bouw van 54.000 nieuwe woningen tot en met 2030 van het grootste belang. Daarom is met het Rijk afgesproken om in Utrecht en Nieuwegein in Groot Merwede 25.500 nieuwe woningen te bouwen en in Amersfoort 8.500. De overige woningen worden verspreid over de provincie gebouwd.
Huib van Essen, gedeputeerde provincie Utrecht: “Als college zijn wij heel blij dat provincie Utrecht en de gemeentes daarin bijna 1 miljard euro hebben gekregen van het Rijk voor mobiliteitsmaatregelen. Daardoor kunnen we flink investeren in een veel sterker openbaar vervoer en in het fietsnetwerk. Dat is goed nieuws voor onze inwoners en ook voor iedereen die een woning zoekt, want deze investeringen zijn bedoeld om nieuwe woonwijken bereikbaar te maken. We zijn er nog niet, maar zien uit naar verdere samenwerking met het Rijk om de provincie Utrecht gezond en groen te laten groeien.”
Grote stap voorwaarts voor Utrechts OV en bereikbaarheid Amersfoort
In totaal reserveerde het Rijk 7,5 miljard euro voor het verbeteren van de bereikbaarheid van de grote woningbouwlocaties in heel Nederland. Uit gezamenlijk onderzoek van het Rijk en de regio is gebleken dat een deels ondergrondse Merwedelijn het meest bijdraagt aan de bereikbaarheid van de nieuwe woningen in Utrecht en Nieuwegein. Deze nieuwe tramlijn is onderdeel van een samenhangend OV-pakket waarvoor het Rijk 810 miljoen euro reserveert en provincie en gemeenten 415 miljoen, samen ruim 1,2 miljard euro. Dit is een enorme stap richting de komst van de Merwedelijn, maar hiermee zijn we er nog niet. De kosten van Merwedelijn zijn momenteel geraamd op €1,3 tot €1,5 miljard. Na vervolgonderzoek weten we komend jaar preciezer hoe de maatregelen er uit moeten zien en hoeveel geld nodig is voor de realisatie.
In Amersfoort investeert het Rijk ruim 95 miljoen euro, de regio reserveert 67 miljoen euro. Het merendeel gaat naar verbeteringen voor voetgangers, fietsers, gedeelde vervoersmiddelen en het OV. Deze maken het mogelijk om tot en met 2030 8.500 woningen te realiseren in de Spoorzone en de A1-zone. Om deze wijken leefbaar en bereikbaar te houden komen er bijvoorbeeld duizenden extra fietsparkeerplaatsen bij OV-knooppunten Amersfoort Centraal en Amersfoort Schothorst en een ontsluitingsweg voor Vathorst-Bovenduist.
Vervolgstappen
Het komende jaar wordt de realisatie van de bereikbaarheidsmaatregelen verder voorbereid. Er komt ook onderzoek naar de gebiedsontwikkeling van de A12-zone en Rijnenburg, de spoorbereikbaarheid van Amersfoort en de aanpak van knooppunt Hoevelaken. Het Rijk en de Metropoolregio Utrecht gaan ook in gesprek over andere randvoorwaarden zoals groenvoorzieningen, de reductie van stikstof en de uitbreiding van het energienetwerk.
Woensdagavond 19 oktober organiseerde Bureau Regio Amersfoort een digitale informatieavond over het Handelingsperspectief Buitengebied in Regio Amersfoort.
Uitgenodigd waren: raadsleden van de 9 gemeenten in Regio Amersfoort, statenleden van de provincie Utrecht en AB-leden van het Waterschap Vallei&Veluwe.
Wat is de aanleiding tot een handelingsperspectief Buitengebied?
In december 2021 hebben raden en staten het Ontwikkelbeeld voor de Regio Amersfoort vastgesteld. Het Ontwikkelbeeld beschrijft de verstedelijkingsstrategie van 2030 tot 2040. Waar wonen we? Op wat voor soorten plekken werken we? Waar versterken we de natuur? Waar moeten we werken aan de bereikbaarheid? De antwoorden op deze vragen vormen een gemeenschappelijke koers voor onze groeiende regio. Voor de opgaven in het landelijk gebied wordt nu een uitwerking gemaakt, het zogeheten Handelingsperspectief Buitengebied.
Wat is een handelingsperspectief buitengebied?
De toekomst van het buitengebied staat onder druk door afname van natuurwaarden, de stikstofdiscussie, klimaatverandering en conflicterende belangen tussen stad en land. Met dit handelingsperspectief willen we zicht krijgen op alle ruimtevragers in het buitengebied (zoals natuur, recreatie, landbouw of energie-opwek) en het toekomstperspectief van deze sectoren. Om vervolgens samen met betrokken belanghebbenden gefundeerde keuzes te maken voor een toekomstbestendige inrichting van onze mooie regio. Hoe kunnen we deze puzzel straks leggen, zonder stukjes over te houden. Samen met gedeputeerde Sterk, burgemeester Van de Groep, wethouder Molenaar, 2 agrariërs werd verder ingegaan op dit onderwerp en de kansen en mogelijkheden besproken.
De reis van het door kunstenaar Piet Schopping gemaakte Regioschilderij is ten einde. Schopping overhandigde het maandag 22 augustus persoonlijk aan Karla Oosting, directeur en secretaris van Regio Amersfoort in het onderkomen van Bureau Regio Amersfoort (BRA) aan het Stadhuisplein 5.
Het schilderij was eerder die dag opgehaald uit het raadhuis van Woudenberg, de laatste van de negen gemeenten waar het schilderij sinds 2019 in alfabetische volgorde op tournee was.
Dialooggroep Regioprofilering Regio Amersfoort
Piet Schopping maakte het schilderij in opdracht van de ‘dialooggroep Regioprofilering Regio Amersfoort’. De titel van het schilderij, ‘Regio Amersfoort, je kunt er niet omheen’, verwijst onder meer naar de centrale ligging van het gebied en naar wat het allemaal te bieden heeft. In Regio Amersfoort werken de negen gemeenten Amersfoort, Baarn, Barneveld, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Nijkerk, Soest en Woudenberg samen op allerlei gebieden. Zo willen zij grensoverschrijdende regionale vraagstukken aanpakken. Inwoners, organisaties en andere belanghebbenden worden hierbij betrokken via dialooggroepen.
Kunstenaar Piet Schopping
Piet Schopping is een van de bekendste kunstenaars van Jans Pakhuys, een atelier voor mensen met een verstandelijke beperking van zorgorganisatie Amerpoort. Schopping schilderde op het Regioschilderij symbolen per gemeente, zoals de kippen van Barneveld, de heide van Leusden en Paleis Soestdijk in Baarn.
Het schilderij ging als een soort ‘wisseltrofee’ van het ene gemeentehuis naar het andere, als teken van het verbindend element in de regio. Aan de tournee van het regioschilderij is nu na drie jaar een einde gekomen; het enige echte origineel blijft aan het Stadhuisplein.
